การวางแผนทรัพยากรมนุษย์

ทรัพยากรมนุษย์”  นับว่าเป็นปัจจัยหนึ่งที่มีความสำคัญในบรรดาปัจจัยที่เป็นทรัพยากร  4  ประการของการบริหาร  คือ  1)  คน  (Man)  2)  เงิน  (Money)  3)  วัสดุอุปกรณ์และเครื่องจักร  (Material  and  Machine)  4)  การจัดการ  (Management)  ฉะนั้น  ถ้าองค์การใดขาดทรัพยากรมนุษย์  ย่อมส่งผลให้การดำเนินงานขององค์การนั้นล่าช้า  พบอุปสรรคนานาประการ  ซึ่งทำให้การดำเนินงานขององค์การไม่บรรลุเป้าหมายตามที่กำหนดไว้  วิธีการหนึ่งที่จะช่วยให้องค์การไม่เกิดปัญหาเกี่ยวกับทรัพยากรมนุษย์  ก็คือ  การวางแผนทรัพยากรมนุษย์  (Human  Resource  Planning  :  HRP) นั่นเอง
                      การวางแผนทรัพยากรมนุษย์หรือบางทีเรียกว่า  การวางแผนกำลังคน  (Manpower  Planning)  การวางแผนบุคลากร  (Personnel  Planning)  หรือ การวางแผนการจ้างงาน  (Employment  Planning)
การวางแผนทรัพยากรมนุษย์ หมายถึง กระบวนการคาดการณ์ความต้องการใช้ทรัพยากรมนุษย์ขององค์การไว้ล่วงหน้า  ว่าต้องการบุคคลที่มีคุณสมบัติอย่างไร ระดับใด จำนวนเท่าใด เมื่อใด ด้วยวิธีการใด  ต้องพัฒนาบุคคลให้มีความรู้ความสามารถอย่างไร และจะควบคุมจำนวนทรัพยากรมนุษย์ในองค์การให้มีความเหมาะสมสอดคล้องกับการดำเนินงานขององค์การได้อย่างไร  ตลอดจนการกำหนดนโยบายและระเบียบปฏิบัติต่าง ๆ เพื่อจะใช้ทรัพยากรบุคคลที่มีอยู่ให้เกิดประโยชน์สูงสุด
                เมื่อวิเคราะห์คำนิยามของการวางแผนทรัพยากรมนุษย์ที่กล่าวมาจะพบว่ามีองค์การประกอบ 2 ส่วนที่สำคัญ  คือ  การคาดการณ์  (Forecasting)  และการกำหนดแผนปฏิบัติ  (Programming)  จึงอาจ กล่าวได้ว่า  เป็นการนำแนวความคิดจากการคาดการณ์มาสู่การปฏิบัติจริงเพื่อประสิทธิภาพสูงสุดต่อการบริหารทรัพยากรมนุษย์ต่อไป